Gedrag en prikkels

Gedrag wordt veroorzaakt door prikkels uit het milieu, gecombineerd met de motivatie die het organisme heeft om te reageren op deze prikkels. Het gedrag dat een dier vertoont, is dus de optelsom van uitwendige prikkels en motivatie. Motivatie wordt veroorzaakt door inwendige prikkels.

 

Een organisme kan niet op alle prikkels uit het milieu reageren. In de hersenen zit een filter dat de meeste prikkels wegfiltert. Hierdoor worden mens en dier niet letterlijk gek van alle prikkels die dagelijks op ons af komen. Er zijn echter ook een aantal prikkels die we niet kunnen negeren en waar mens en dier op moeten reageren. Prikkels die een doorslaggevende rol hebben in het uitlokken van gedrag noemen we sleutelprikkels.

Supranormale prikkels hebben helemaal een onweerstaanbare invloed op het gedrag van diegene die de prikkel ontvangt. Supranormale prikkels zijn sterk overdreven sleutelprikkels.

Hieronder zijn twee films te zien. De eerste film gaat over sleutelprikkels, de tweede film gaat over supranormale prikkels

 

Het onderzoek dat Tinbergen heeft gedaan naar de sleutelprikkels was natuurlijk goed wetenschappelijk onderzoek. Maar de wetenschap staat nooit stil. Er zullen altijd wetenschappers blijven die verder gaan waar andere wetenschappers gestopt zijn. Nieuwe wetenschappers doen nieuwe waarnemingen en formuleren nieuwe hypothesen. Zo ook de Candadese en Amerikaanse onderzoekers van het onderstaande krantenartikel (Bionieuws 4 mei 2013). Zij zetten vraagtekens bij de onderzoeksresultaten van Tinbergen, stelden een nieuwe hypothese op en deden nieuw onderzoek naar de sleutelprikkels bij territiorium- en baltsgedrag van stekelbaarsjes.  Hun conclusie: “niet de rode kleur van de buik is sleutelprikkel, maar het contrast van de vissenhuid ten opzichte van de blauwe kleur van de ogen”.

Het “college” gegeven door Börger over de sleutelprikkels, supranormaleprikkels en motivatie is hieronder terug te zien.