Hoe leren dieren?
Alle dieren leren tijdens het leven.
Wat is inprenten?
Inprenten gebeurt op jonge leeftijd en in een korte periode. Een jong dier leert iets wat het de rest van zijn leven onthoudt, meestal door te kijken naar wat er vlak na de geboorte gebeurt.
Voorbeeld met de koekoek:
Een jonge koekoek wordt geboren in een vreemd nest. Hij ziet de ‘pleegouders’ die hem voeren. Ook prent het koekoeksjong in hoe het nest eruit ziet en in welke omgeving het nest zich bevind.
Als het koekoeksjong later als volwassen vrouwtje terugkeert dan zal zij op zoek gaan naar exact zo’n nest als waarin zij is geboren.
Wat is conditioneren?
Bij conditioneren leert een dier iets aan doordat het een beloning of straf krijgt. Het dier legt een verband tussen zijn gedrag en wat daarna gebeurt.
Voorbeeld met de koekoek:
Stel je voor dat een koekoek leert dat hij beter voedsel krijgt als hij een bepaald geluid maakt (bijvoorbeeld bedelroepjes). Dan gaat hij dat geluid vaker maken. Hij heeft geleerd dat het loont om dat geluid te maken = conditioneren!
Wat is gewenning?
Bij gewenning stopt een dier met reageren op een prikkel die steeds terugkomt en geen gevaar blijkt te zijn. Het leert: “ik hoef hier niks mee te doen.”
Voorbeeld met de koekoek:
Als de koekoek opgroeit in een druk bos met veel geluiden (zoals blaadjes die ritselen), zal hij in het begin misschien schrikken. Maar als hij merkt dat er niks gevaarlijks gebeurt, went hij eraan en reageert hij er niet meer op.
Wat is trail and error?
Bij trial and error probeert een dier (of mens) iets uit. Trail and error is proefondervindelijk leren. Als het lukt, onthoudt het dat. Als het fout gaat, probeert het iets anders. Door te proberen en fouten te maken, leert het wat wel en niet werkt.Â
Voorbeeld met de koekoek:
Een jonge koekoek wordt grootgebracht in het nest van een andere vogel. Als hij leert vliegen, probeert hij eerst een paar keer en valt misschien een beetje onhandig. Maar na een paar pogingen lukt het! Zo leert hij door te proberen en fouten te maken. Ook goed kunnen jagen is het resultaat van trail and error.
Samenvatting leerstrategieën
In de afbeelding hieronder zie je een overzicht van de leerstrategieën en de wetenschappers die een belangrijke rol hebben gespeeld in een specifiek deel van de ethologie.
