Kanker
Kanker. Kanker wordt veroorzaakt door mutaties in het erfelijk materiaal van een cel. Door deze mutaies in het erfelijk materiaal verkrijgen de cellen met gemuteerd DNA eigenschappen die ze voorheen niet hadden. Deze nieuw verkregen eigenschappen worden in deze les besproken. Kanker is een ziekte waarbij cellen zich asociaal gaan gedragen. Ze houden geen rekening […]
Kladblaadje bij vraagstukken
Kladblaadje bij erfelijkheidsvraagstukken Veel leerlingen vinden erfelijkheids vraagstukken moeilijk. Soms komt dat doordat een leerling niet op de hoogte is van alle begrippen die in de erfelijkheid van belang zijn. Om erfelijkheidsvraagstukken goed te kunnen maken is het zaak exact de betekenis van alle begrippen te weten. Voor het succesvol maken van erfelijkheidsvraagstukken is het […]
Kleuren zien
Waarnemen van kleuren. In het netvlies liggen staafjes en kegeltjes. De kegeltjes liggen hoofdzakelijk in de gele vlek. In de gele vlek liggen verder geen of bijna geen staafjes. Met staafjes kijken we ’s nachts. De kegeltjes gebruiken we overdags. Staafjes hebben een lage prikkeldrempel voor licht. Ze zijn dus heel gevoelig voor licht. Kegeltjes […]
Knutselen met genen
Geschiedenis van het DNA door de tijd. Knutselen met genen De genetische informatie van alle organismen ligt op het DNA of RNA. De meeste, zoniet alle eukaryoten hebben DNA als erfelijkheidsdrager. Vele procoryoten hebben RNA als erfelijkheidsdrager. Een goede erfelijksdrager waar de natuurlijke selectie wat mee kan, moet aan drie belangrijke voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn: Moet […]
Koolstofassimilatie
Koolstofassimilatie De fotosynthese is in 1779 ontdekt door de Nederlander Jan Ingenhousz. Jan had een spraakgebrek en een niet heel goed verhaal. Daarom is deze man helemaal vergeten. Het enige wat ons nog aan hem doet denken is een postzegel. Koolstofassimilatie is het scheikundige proces waarbij groene planten uit 6 CO2, 6 H2O glucose maken […]
Koolstofkringloop
Koolstofkringloop De aarde is een min of meer gesloten systeem met daarin een min of meer vaste hoeveelheid elementen. Deze les zal gaan over de kringloop van twee van deze elementen. Stikstof (N) en koolstof (C). Beide elementen worden door de levende en niet levende natuur gebruikt om grotere moleculen zoals aminozuren, eiwitten, koolhydraten en […]
Kringlopen
Kringlopen. Alle elementen in het ecosystemen stromen door het ecosysteem heen. Koolstof is één van de elementen. Koolstof stroomt van compartiment naar compartiment. Van plant naar dier, van dier naar reducent, en van de reducenten weer naar de atmosfeer. In deze stroom zit de koolstof soms en een organische plantaardig molecuul, soms in een organisch dierlijk molecuul en soms in […]
Leerstrategieën
Etologen en manieren van leren In deze les ga je leren hoe dieren kunnen leren. Hulpmiddel bij het doorgronden van deze leerstrategieën zijn de beide filmpjes in deze les. In deze filmpjes passeren belangrijke ethologen de revue. Je krijgt te zien welke leerstrategieën deze ethologen hebben bestudeerd. Globaal gezien kan gedrag vervorven zijn doordat het […]
Levenscyclus
De levenscyclus Elk organisme op aarde moet een levenscyclus van geboren worden, groeien, ontwikkelen, voortplanten en sterven doorlopen. Hieronder staat de levenscyclus van de mug. De mug is een dier met een volledige metamorfose (volkomen gedaantewisseling) . Dit betekent dat het volwassen dier er heel anders uit ziet, en heel andere levensgewoontes heeft dan […]
Longventilatie
Longventilatie Elke beweging in en van het lichaam wordt veroorzaakt door spiergroepen. De adembewegingen worden ook veroorzaakt door diverse spiergroepen. In deze les leer je welke spiergroepen betrokken zijn bij de ademhaling. Door samentrekken en ontspannen van de drie betrokken spiergroepen wordt het volume van de borstholte afwisselend vergroot en verkleind. Je ademt in en […]