Het oog en de lens
Het oog en de lens In het oog van de mens zit een lens. De lens is vervormbaar en kan in vorm variëren van plat tot bol. Het veranderen van de vorm van de lens noemen we accommoderen. De lens is bol wanneer je naar iets kijkt wat dichtbij is. Bijvoorbeeld als je kijkt naar […]
Het oog en het netvlies
Het oog en het netvlies Het oog is een zintuig. In het oog zitten zintuigcellen die gevoelig zijn voor lichtprikkels. Deze zintuigcellen bevinden zich in het netvlies van het oog. Er zijn twee soorten zintuigcellen: staafjes en kegeltjes. De staafjes hebben een lage drempelwaarde voor licht. Je gebruikt de staafjes om te kijken in het […]
Het oor en geluidstrillingen
Het oor Geluid Geluid is trillingen van de luchtmoleculen. Lucht kan in trilling worden gebracht door bijvoorbeeld je stembanden, de snaren van een gitaar, of de speaker van je stereo-installatie. In een omgeving zonder lucht kan je geen lucht in trilling brengen en zal er ook geen geluid te horen zijn. In het heelal is […]
Het protocol
Het protocol Naast een ethogram heb je ook een protocol nodig. Een protocol is een tabel met meerdere kolommen waarin je de gedragselementen zet van een dier dat je observeert. In de eerste kolom zet je de tijdsintervallen waarop je de gedragselementen opschrijft. In de andere kolommen vul je dus de verschillende gedragselementen in die […]
Het werkplan (mavo)
Het schrijven van een werkplan. Onderdeel van elke wetenschappelijke cyclus is het opstellen van het werkplan. Het werkplan is een onderdeel van het uit te voeren experiment. Het werkplan stel je pas op nadat je een goede onderzoeksvraag en hypothese hebt geformuleerd. In het werkplan omschrijf je exact alle details van het experiment. Het werkplan […]
Homeostase
Homeostase Het inwendig milieu van de mens is constant. Denk bijvoorbeeld aan je lichaams temperatuur. In de regel is deze altijd ongeveer 37 graden. Maar niet alleen de lichaamstemperatuur is iets wat door het lichaam constant wordt gehouden. Ook de koolstofdioxide concentratie, de bloeddruk en de hoeveelheid glucose in het bloed wordt door vele regelmachanismen in […]
Hormonen
Hormonen Hormonen worden in hormoonklieren gemaakt. Hormoonklieren geven hun hormonen af aan het bloed. Hormonen hebben een specifieke opdracht voor specifieke cellen (zie bovenstaande afbeelding). De cellen waar het hormoon voor is bedoeld heten doelcellen. Hormonen hebben een bepaalde vorm. Omdat ze worden afgegeven aan het bloed stromen al deze hormonen langs alle cellen en […]
Hormonen en hun invloed op het lichaam
Hormonen en hun invloed op het lichaam. Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren in het lichaam. Hormoonklieren geven deze hormonen af aan het bloed. Hormonen zijn eiwitachtige stofjes die een speciale boodschap hebben voor speciale weefsels. Een hormoon wordt afgegeven aan het bloed en stroom dan met de bloedstroom mee door het gehele lichaam. Langs alle […]
Immuniteit
Wat is immuniteit? Iemand is voor langere tijd immuun tegen een ziekteverwekker wanneer hij of zij de ziekte heeft gehad en het afweersysteem geheugencellen tegen de betreffende pathogeen heeft gemaakt. Hoe kan je immuun worden tegen een ziekte? Er zijn een aantal manieren waarop je immuniteit tegen een ziekte kunt verkrijgen. Op de actieve manier […]
Intermediair fenotype
In voorgaande lessen heb je gelezen en geleerd dat we bij erfelijkheidsvraagstukken altijd maar te maken hebben met twee allelen voor één erfelijke eigenschap. In werkelijkheid is de genetica natuurlijk veel ingewikkelder. In werkelijkheid kan het zo zijn dat er voor één erfelijke eigenschap meer allelen zijn dan twee. Wanneer er voor één eigenschap meer […]
