Dichtheidsafhankelijke- en dichtheidsonafhangelijke factoren.
Charles Darwin, de beroemde natuurvorser, vroeg het zich ook al af. Hoe is het toch mogelijk dat niet de gehele wereld bevolkt is met olifanten? Hij bedacht natuurlijk ook dat er vanuit het milieu beperkende factoren moesten zijn die de olifantenpopulatie binnen de perken kon houden. Over deze beperkende factoren gaat deze les.
De omvang van populaties moet worden gereguleerd. De grootte van de populatie wordt bepaald door beperkende factoren in het ecosysteem van het organisme. Beperkende factoren zorgen ervoor dat populaties niet extreem groot worden en daardoor de hulpbronnen van het ecosysteem uitbuiten, overbelasten. Beperkende factoren zijn onderandere voedselaanbod, ruimte, waterbeschikbaarheid, predatie en ziektes. Tekorten aan voedsel, ruimte zorgen voor een toenemende interspecifieke concurrentie. De individuen binnen de soort en binnen eenzelfde populatie gaan stijden om dezelfde hulpbronnen. Ook extreme natuurverschijnselen en natuurrampen hebben een sterke regulerende werking op de omvang van de populatie. Ook het klimaat heeft als dichtheidsonfhankelijke factor invloed op het verspreidingsgebied en de dichtheid van de populaties.
Dichtheidsafhankelijke factoren
Een factor die de dichtheid van de populatie beïnvloedt door middel van negatieve terugkoppeling. De invloed van de factor op de individuen van de populatie is groter als de populatie groter is. Denk bijvoorbeeld aan ziekten en beschikbaarheid van voedsel. Ziekten zullen zich makkelijker verspreiden in een populatie waar veel individuen dicht op elkaar leven. Ook parasieten zullen makkelijker van individu naar individu overspringen als er regelmatig contact is tussen de individuen van een populatie. Daarnaast zal er veel intra-specifieke concurrentie ontstaan in een grote populatie. Individuen van een soort of populatie zullen onderlingen concurreren om de beschikbare bronnen die het ecosysteem levert. Denk aan ruimte, zonlicht, waterbeschikbaarheid, nestgelegenheid, ruimte om te schuilen en natuurlijk voedsel. In grote populaties krijgen individuen niet alleen lest van hun vijanden, maar ook van elkaar.
Dichtheidsonafhankelijke factoren.
Dichtheidsonafhankelijke factoren zijn factoren die de omvang van een populatie reguleren ongeacht de grootte van de populatie. De invloed van de factor variërt dus niet met de omvang van de populatie. Voorbeelden van dichtheidsonafhankelijke factoren zijn factoren uit de abiotische leefomgeving van het individu. Dichtheidsonafhankelijke factoren zijn etreme klimatologische omstandigheden zoals natuurrampen of extreme afwijkingen van het klimaat.
