Wat is zwerfafval?
Zwerfafval is afval dat mensen op straat, in het park, in de natuur of op andere openbare plekken achterlaten, in plaats van het in een prullenbak of afvalbak te gooien. Het kan gaan om bijvoorbeeld verpakkingen, flesjes, blikjes, kauwgom of sigarettenpeuken. Dit afval hoort daar niet thuis en kan schadelijk zijn voor dieren, planten en het milieu.
Waarom is zwerfafval schadelijk?
• Zwerfafval is slecht voor dieren en planten. Dieren kunnen afval opeten of erin verstrikt raken. Dat kan hen ziek maken of zelfs doden.
• Het ziet er lelijk uit. Afval op straat of in een park maakt de omgeving vies en minder fijn om in te leven of te spelen.
• Het kost veel geld om op te ruimen. Gemeentes moeten extra mensen inzetten om zwerfafval op te ruimen. Dat geld kan ook aan andere dingen worden besteed.
• Het blijft lang liggen. Sommige materialen, zoals plastic, vergaan bijna niet. Plastic flesjes of zakjes kunnen tientallen tot honderden jaren blijven liggen.

Wat gebeurt er met plastic?
Hoe plastic afval in de oceanen terechtkomt
• Via rivieren en regenwater: Plastic dat op straat of in de natuur ligt, kan door regenwater in sloten, rivieren en uiteindelijk in zee belanden.
• Via stranden en schepen: Afval dat op stranden wordt achtergelaten of van schepen valt, komt ook in de zee terecht.
• Wind en stormen: Plastic kan door de wind uit vuilnisbakken waaien en zo in het water belanden.
Kortom: als plastic niet goed wordt opgeruimd of gerecycled, is de kans groot dat het in zee terechtkomt.
Hoe worden plastics afgebroken tot microplastics?
Plastic vergaat niet zoals eten of hout. Het breekt langzaam af in steeds kleinere stukjes door:
• Zonlicht (UV-straling): Dit maakt het plastic broos.
• Golfslag en wrijving: Golven en zand maken het plastic kleiner.
• Temperatuurverschillen en zout water: Deze zorgen dat het plastic sneller scheurt.
Na verloop van tijd worden grote stukken plastic microplastics: hele kleine stukjes plastic kleiner dan 5 millimeter
Hoe komen deze microplastics in de voedselketen?
De voedselketen in zee werkt in stapjes (schakels):
1. Plankton en kleine diertjes eten microplastics, omdat ze het aanzien voor voedsel.
2. Kleine vissen en schelpdieren eten het plankton (met microplastics erin).
3. Grotere vissen eten de kleinere vissen.
4. Mensen eten vervolgens vis, schelpdieren en andere zeedieren waarin microplastics zitten.
Zo komen microplastics steeds hoger in de voedselketen terecht – tot bij ons.
Hoe komen microplastic in het lichaam van de mens?
• Vis en schaaldieren: Mosselen, garnalen en vissen die we eten kunnen microplastics in hun maag of weefsel hebben.
• Drinkwater en zout: Zelfs in drinkwater en zeezout zijn microplastics gevonden.
Waarom zijn microplastics een probleem?
Microplastics kunnen giftige stoffen bevatten of giftige stoffen aantrekken die in zee ronddrijven. Als wij deze binnenkrijgen, weten we nog niet precies hoe schadelijk het is, maar wetenschappers maken zich zorgen.
Â
The Trash hunt
Oke, je weet nu dat zwerfafval schadelijk is. Nu ga jij samen met een je klasgenoten zwerfafval verzamelen in de wijk. Als het goed is heeft je docent exact uitgelegd hoe het zwerfaval verzamelen in zijn werk gaat. Onderaan deze pagina zie je een plattegrond van de wijk rondom onze school. Je vakdocent/mentor heeft aan je doorgegeven tot welke groep je behoort. In de laatste afbeelding van deze les kan je zien in welk deel van de wijk jullie zwerfafval gaan verzamelen
Introductieles lesson-up Plastic Soep
Verdeling over de wijk
Jullie zijn ingedeeld om in een specifiek deel van de wijk rondom de school zwerfafval te verzamelen. Het is de bedoeling dat je je in de wijk rustig gedraagt en zoveel mogelijk afval meeneemt. Groepjes die slootkanten erbij hebben ontvangen naast emmertjes en knijpers ook een schepnet. Wees voorzichtig met deze materialen. Afval in de prullenbak is geen zwerfafval. Jullie mentor loopt in de wijk rond om vragen te beantwoorden.Â
Hoeveel en waar?
het verzamelde afval wordt op school gewogen. De hoeveelheid afval wordt met stickers op bovenstaande afbeelding weergegeven. Wat denk jij, waar zal het meeste zwerfafval worden opgehaald? Doe een voorspelling…….




