Bloedgroepen

Bloedgroepen

Op alle cellen van het lichaam zitten aan de buitenkant in het membraan van de cel bepaalde herkenningseiwitten. Deze eiwitten op de celmembraan noemen we antigenen. Elk individu heeft op al de cellen van zijn lichaam unieke antigenen. De wittebloedcellenafweersystemen controleren de antigenen op alle cellen in het lichaam. Vindt de wittebloedcel de juiste antigenen op de cel, dan hoort deze cel in het lichaam thuis en gebeurt er niets. Vindt een wittebloedcel echter een cel met antigenen die niet in het lichaam thuis hoort, dan wordt deze cel gezien als lichaamsvreemd en dan zal het afweersysteem deze cel aanvallen en vernietigen.

Hieronder zie je twee manieren waarop het afweersysteem lichaamsvreemde cellen kan vernietigen. Het afweersysteem kan de cellen simpelweg laten opeten (fagocyteren) door een macrofaag, of laten lekschieten door een cytotoxische T-cel. De macrofaag en de cytotoxische T-cel zijn wittebloedcellen en onderdelen van het afweersysteem.

Vaak is het echter wel zo dat het lichaam eerst specifieke antistoffen tegen het antigen gaat produceren. Het zijn de wittebloedcellen die deze antistoffen kunnen produceren. De geproduceerde antistoffen worden door de wittebloedcellen afgegeven aan de bloedstroom. Vroeg of laat zullen deze antistoffen dan botsen tegen de antigenen van de lichaamsvreemde cel. Als de antistoffen botsen met de antigenen blijven deze antistoffen plakken aan de antigenen. Hierdoor wordt de lichaamsvreemde cel onschadelijk gemaakt. Door de antigenen van de lichaamsvreemde cel te beplakken met antistoffen kan deze lichaamsvreemde cel zich ook niet meer goed verstoppen voor de macrofagen van het afweersysteem. Uiteindelijk zal de lichaamsvreemde cel gefagocyteerd worden (zie onderstaande illustratie).

Alle cellen van het lichaam bevatten specifieke antigenen. Ook de rodebloedcellen bevatten antigenen. Bij de bloedgroepen zijn er vier mogelijke antigenen. Antigen A, antigen B en het Rhesusantigen. Als iemand antigen A op de membraan van de rodebloedcel heeft, dan heeft deze persoon bloedgroep A. Heb je antigen B op je rodebloedcellen dan heb je bloedgroep B. Heb je beide antigenen op de membraan dan heb je bloedgroep AB. Heb je geen antigenen op de membraan, dan heb je bloedgroep O (nul). In onderstaand schema zijn de mogelijke bloedgroepen te zien, inclusief de te produceren antistoffen tegen lichaamsvreemde rode bloedcellen.

De wittebloedcellen kunnen dus antistoffen maken tegen lichaamsvreemde rode bloedcellen. Iemand die bloedgroep A heeft, kan dan anti-B maken, Iemand die bloedgroep B heeft, kan anti-A maken. Heb je AB, dan kan je geen antistoffen maken en heb je 0, dan maken je wittebloedcellen anti-A en anti-B. Bij bloedtransfusies moeten de doctoren altijd rekening houden met de antistoffenproductie van het bloed van de ontvanger. Let op: het donorbloed bevat alleen rodebloedcellen, geen wittebloedcellen. Het donorbloed is dus niet in staat antistoffen in het lichaam van de ontvanger antistoffen te produceren.  Een afbeelding van hoe het donorbloed eruit ziet staat hieronder. Zonder mogelijke antistofproductie.

Wil je nog meer weten over de bloedgroepen, omdat je het nog niet helemaal snapt, klik dan op de link van bioplek.org. Oefenen met bloedtransfusie kan leuk op de link van bioplek.org 

De onderstaande film vat het bovenstaande nog even voor je samen. Veel plezier met het bekijken van deze film.