Soorten, rassen en populaties

Alle organismen die gezamenlijk vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen behoren tot dezelfde soort. Of organismen tot dezelfde soort behoren kan je ook afleiden aan de binaire naam. In deze naam wordt met het eerste deel van de naam het geslacht aangeduid en bij het tweede deel van de naam wordt de soort aangeduid. Om vruchtbare nakomelingen te kunnen produceren moeten individuen  tot dezelfde geslacht én hetzelfde soort behoren. De chimpansee en de Bonobo behoren wel tot dezelfde familie (Pan), maar niet tot dezelfde soort. Onderling voortplanten is dus niet mogelijk. Organismen met alleen eenzelfde soortsaanduiding, maar een heel andere geslachtsnaam behoren natuurlijk niet tot eenzelfde soort.

Rassen

De wolf (Canis lupus lupis) is een zoogdier uit de familie hondachtigen. De gedomesticeerde hond heeft de binaire naam Canis lupus familiaris. Wat opvalt is dat de naam van de wolf en de hond uit drie delen bestaat. Hond en wolf behoren tot dezelfde familie (Canis). Ook tot dezelfde soort (lupus). Elke hond kan dus vruchtbare nakomelingen krijgen als hij of zij paart met de wolf. Echter er is een groot fenotypisch verschil tussen de hond en de wolf. Hond en wolf behoren namelijk niet tot dezelfde rassen. Het laatste deel van de naam is de rasaanduiding. De wolf is Canis lupus lupus, ons schoothondje heeft de naam Canis lupus familiaris. Zelfde familie, zelfde soort, ander ras.

Binaire naam en betekenis

De binaire naamgeving van Linnaeus was natuurlijk een enorme verbetering in vergelijking met de omschrijvingen die de wetenschappers gebruiken voor de binaire naamgeving van Linnaeus. Maar als je goed kijkt naar deze binaire naamgeving dan merk je dat wetenschappers ook de soortnaam zorgvuldig kiezen. De meeste soortsaanduidingen omschrijven vaak kenmerken van de soort. Laten we de mensachtigen als voorbeeld hiervan nemen. Homo habilis betekent handige man. Volgens de wetenschap is de Homo habilis als een van de eerste begonnen met het vervaardigen van simpele gereedschappen. Hiervoor moest hij zijn handen gebruiken. Homo erectus betekent rechtop lopende mens. Homo sapiens betekent denkende mens. Wij, homo sapiens, zullen de geschiedenisboeken ingaan als de mens die het ver heeft geschopt vanwege zijn cognitieve vermogens.

 

De binaire naam zegt niet alleen vaak iets over de eigenschappen van het betreffende organisme, maar uit de binaire naam kan je ook de verwantschap afleiden. Deze verwantschappen zijn goed te zien in de berenafbeelding van hier onder. De binaire naam is namelijk opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel, geschreven met een hoofdletter geeft aan tot welk geslacht het betreffende dier behoort. Het tweede deel van de binaire naam, geschreven met een kleine letter geeft aan tot welke soort het dier behoort. Een eventuele derde naam geeft het ras aan. In de afbeelding hieronder is te zien dat de bruine beer en de grizzly beer eenzelfde geslachtsnaam en soortnaam hebben. Ze behoren dus beide tot eenzelfde soort. Ze kunnen dus onderling voortplanten en vruchtbare nakomelingen krijgen. Het verschil tussen de bruine beer en de grizzly zit ‘m dus in het ras. Het zijn dezelfde soorten, maar een ander ras (zie alle honden hierboven).
De bruine beer en de ijsbeer behoren wel beide tot het zelfde geslacht (Ursus), maar zijn andere soorten. De bruine beer is een arctos en de ijsbeer is een maritimus. Er is dus een behoorlijke verwantschap, maar ze kunnen echter niet meer voortplanten. Het zijn andere soorten.
De genetische verschillen tussen de bruine beer en bijvoorbeeld de grote panda is weer groter. Ze behoren niet tot hetzelfde geslacht en dus ook zeker niet tot dezelfde soort. Ze behoren beide echter wel tot dezelfde familie. De familie van de Ursidae. De beerachtigen.

 

In de bovenstaande afbeeldingen staan op de splitsingen steeds de meest recente gemeenschappelijke voorouder (MRGV). Deze MRGV is de voorouder van meer of minder verschillende soorten. De MRGV staat op dat kruispunt en krijgt twee kinderen die ongeveer genetisch gelijk zijn aan ma en zeker tot dezelfde soort behoren. Echter beide kinderen gaan elk hun eigen weg. Gaandeweg de reis krijgen beide kinderen en hun nageslachten te maken met specifieke selectiedruk. Deze selectiedruk stelt aan beide kinderen en hun kinderen specifieke eisen. Onder invloed van de selectiedruk zullen er na duizenden generaties nieuwe soorten ontstaan.

Populaties

Soorten zijn vaak over grote afstanden verdeeld. In de afbeelding hieronder zie je de verdeling van de Zwarte zee-eend langs de Nederlandse kust. Alle vogeltjes langs deze Noordzeekust behoren tot dezelfde soort. Ze kunnen zich onderling voortplanten en hun kinderen zullen op hun beurt zich weer kunnen voortplanten. Maar de kans is klein dat een vogeltje in het noordelijke deel van de Noordzee zich zal voortplanten met een vogeltje uit het zuidelijke deel van dezelfde Noordzee. De kans is echter klein dat ze elkaar tegen komen. Laat staan dat ze elkaar beter willen leren kennen en over zullen gaan tot paring. Een vogel uit het noordelijk deel van de Noordzee zal paren met een vogel die bij hem of haar in het zelfde gebied leeft. Dieren die in hetzelfde gebied leven en elkaar dagelijks tegenkomen, elkaar beconcurreren om ruimte, voedsel, nestgelegenheid, slaapgelegenheid en partners vormen een populatie. De zwarte zee-eend is over de Noordzee verdeeld in meerdere grote en kleine populaties.

Ook leerlingen van een school behoren tot een en dezelfde populatie. Tussen de leerlingen van een school is onderling veel interactie. De individuele leerlingen beconcurreren elkaar om een lekkere plek om in de pauze te zitten, voedsel bij de kantine en misschien om aandacht van de docent in de klas. Daarnaast beconcurreren de leerlingen elkaar om elkaar. De meeste jongens en meisjes in de populatie zetten op school hun eerste stapjes op het liefdespad.

Deze directe, intensieve interactie is er niet tussen de leerlingen van de verschillende scholen in Spijkenisse. De leerlingen van Scala Rietvelden behoren dus niet tot dezelfde leerling populatie als de leerlingen van MY College of elke andere school in Spijkenisse.