Meiose

Meiose wordt ook wel de reductiedeling genoemd. Dit is zo, omdat tijdens de meiose de hoeveelheid chromosomen in de cellen gehalveerd wordt. Een cel die de meiose ondergaat, verandert van een 2n cel in een n cel. Voor de mens geldt dan dat een cel met 46 chromosomen verandert in een aantal cellen met 23 chromosomen. Meiotische delingen vinden alleen maar plaats in de geslachtsorganen. Bij de man in de teelballen en bij de vrouw in de eierstokken. In de rest van het lichaam vindt er nergens meiose plaats. Als je onderstaande illustratie goed bestudeert, dan kan je exact zien waar er in de voortplantingsorganen van man en vrouw meiose plaatsvindt.

 

Als je de mitose begrijpt, is de meiose niet veel moeilijker om te begrijpen. Hieronder staat een afbeelding met de belangrijkste verschillen tussen de mitose en de meiose. Het verschil zit in de rangschikking van de homologe chromosomen in de metafase van zowel de mitose als de meiose. In deze fase kunnen de homologechromosomenn elkaar opzoeken in het equatoriale vlak en echt koppels vormen, of de homologe chromosomen kunnen elkaar niet opzoeken in het equatoriale vlak en gewoon een willekeurige plaats innemen. In de mitose liggen de homologe chromosomen niet paarsgewijs. In de meiose liggen de homologe chromosomen wel paarsgewijs. De plek in het equatoriale vlak bepaalt hoe de chromosomen verdeeld worden over de dochtercellen.

Hoeveelheden erfelijk materiaal

Bij de meiose ontstaan na twee meiotische deling dochtercellen met een gereduceert aantal chromosomen. Bij de mens onstaan uit één diploide cel (2n) met 46 chromosomen na twee meiotische delingen haploide dochtercellen (n) met maar 23 chromosomen. Bij de mitose is dat niet het geval. Bij de mitose ontstaan na één mitotische deling uit één diploide moedercel (2n) twee diploide dochtercellen (2n) die ook weer gewoon 46 chromosomen bevatten.

Behalve het verschil in ligging van de chromosomen is er nog een verschil De mitose bestaat maar uit een kerndeling en celdeling. De meiose bestaat uit twee kerndelingen en celdelingen. Uit een mitotische deling ontstaan twee dochtercellen met evenveel chromosomen als de moeder. Bij de man ontstaan na twee meiotische delingen uit een moedercel vier zaadcellen met een gehalveerd aantal chromosomen. Bij de vrouw ontstaat uit een moedercel na twee meiotische delingen een rijpe eicel en 3 poollichaampjes. Deze poollichaampjes zijn niets meer dan afvalbakken voor erfelijk materiaal. Een werkelijk geweldige animatie over de meiose is te vinden op de website van Bioplek.org.

 

Meiose in havo en vwo

Biologielessen.nl heeft zelf een mooie video gemaakt over de de eicellen in het lichaam van de vrouw die ontstaan tijdens de meiose. De biologielessen video over de meiose, aan de hand van bolletjes wol van de firma Holland Wool, is hieronder te bekijken.

Meiose in de mavo

Het kan zijn dat je in bovenstaande video, die is bedoeld voor leerlingen uit de havo of het vwo verward bent door de vele begrippen die besproken worden. Als je op mavo-niveau examen doet, hoef je al deze begrippen niet te kennen. Hiernaast  staat een video die speciaal is gemaakt voor mavo leerlingen en voor alle leerlingen die verward raken door de begrippen in de video, en eerst even willen focussen op de basis van de meiose.

Een andere mooie film over de meiose is hieronder te zien.

Mitose

Hoewel deze les gaat over de meiose, kan het interessant zijn om na de video over de meiose ook nog even een video te bekijken over de mitose. Door beide video’s te bekijken wordt het verschil tussen beide delingen hopelijk duidelijker. De mitose vindt plaats in alle cellen van het lichaam. Een ander woord voor de mitose is gewone celdeling. Uit één diploide moedercel ontstaan door één mitotsche deling twee diploide dochtercellen. In alle weefsels van het lichaam vindt mitose plaats voor groei van het organisme, vervanging van dode cellen en voor herstel van beschadigde cellen of weefsels.

Een video over de mitose is hieronder te bekijken.