Wat is Mitose?
Een ander woord voor mitose is de gewone celdeling. Mitotische delingen vinden plaats in alle cellen en weefsels van het lichaam. Door één mitotische deling ontstaat er uit één diploide moedercel twee diploide dochtercellen. Mitose vindt in het lichaam plaats voor groei van het organisme, vervanging van afgestorven cellen in het organisme en voor het herstellen van beschadigd weefsel.
Een geweldige animatie over de mitose is te vinden op Bioplek.org
Wanneer in de celcyclus vindt de mitose plaats?
De mitose, of M-fase is een onderdeel van de celcyclus van de cel. De celcyclus van de cel bestaat naast de M-fase ook uit een G1-fase, S-fase en G2 fase. In bovenstaande afbeelding is de M-fase en de voorbereiding op de M-fase weergegeven in relatie tot de celcyclus. Ook is de duur van de verschillende fasen van de celcyclus bij benadering aangegeven.
Een andere goede video waarin de mitose maar ook de gehele celcyclus wordt besproken is hiernaast te bekijken.
Hoe zorgt de moedercel ervoor dat beide dochters ook 46 chromosomen ontvangen?
In de afbeelding hierboven zie je hoe een moedercel zich mitotisch gaat delen in twee dochter cellen. De moeder heeft erfelijk materiaal in haar celkern. Het geheel aan erfelijke informatie is hier weergegeven als een stapel boeken. Wat je ook ziet is dat beide dochters cellen dezelfde hoeveelheid erfelijk materiaal hebben. beide cellen hebben dezelfde stapel boeken. Hoe de moedercel dat voor elkaar krijgt laat zich makkelijk raden. Voordat de kern en de cel zich gaat delen heeft de moedercel al haar erfelijk materiaal gekopieerd.
Van 46 strengen DNA naar 92 strengen DNA
In de bovenstaande afbeelding kan je een beetje beter zien wat er nu eigenlijk echt gebeurt met al het erfelijk materiaal. Een moedercel in rust heeft in de celkern 46 strengen DNA. De strengen zijn grafisch weergegeven als gekleurde draadjes en al een stapeltje boeken. Als de moedercel van plan is zich te gaan delen dan worden alle strengen DNA gekopieerd. Van elke streng DNA wordt een kopie gemaakt. Als het kopiëren klaar is zitten er dus in de celkern 92 strengen DNA. Deze strengen zijn nog weergegeven als draden en zitten in het midden aan elkaar vast. De stapel boeken is verdubbeld. Nu het DNA is verdubbeld zijn deze 92 strengen makkelijk te verdelen over de dochtercellen. Elke dochtercel ontvangt 46 strengen DNA, of één stapel boeken.
De verschillende fasen van de celcyclus
In de afbeelding zijn het aantal strengen weergegeven in de G1-fase van de celcyclus. Een menselijke cel heeft dan 46 strengen DNA in de celkern. Voor de duidelijkheid zijn er drie strengen weergegeven.
In de s-fase kopieert de cel als zijn strengen DNA. Als de cel deze fase heeft doorlopen bevat de celkern niet 46 strengen DNA, maar 92 strengen DNA. De strengen zijn in het centromeer aan elkaar verbonden. De strengen zijn genetisch identiek aan elkaar.
In de M-fase rollen de strengen DNA zich strak op. Twee strak opgerolde strengen DNA vormen één chromosoom. Aangezien we 92 strengen DNA hadden na de S-fase kan de cel in de M-fase 46 chromosomen vormen. Elk chromosoom is opgebouwd uit twee chromatiden. In de M-fase worden deze chromatiden van elkaar gescheiden en ontvangt elke dochtercel één chromatide. Bedenk; één chromatide is één opgerolde streng DNA. (zie onderstaande afbeelding). Elke dochtercel ontvangt dan na de celdeling 46 strengen DNA. Meer over dit proces is te lezen op biologielessen.nl in de les celcyclus.
