Bloedsomloop
.jpeg)
De mens is een groot organisme. Om alle cellen van het lichaam van zuurstof en voedsel te voorzien heeft het lichaam een zeer vertakt netwerk van bloedvaten. Het bloed dat door deze bloedvaten stroomt, voorziet de cellen van het lichaam van de voor het leven noodzakelijke stoffen zoals voedsel en zuurstof.
Grote en kleine bloedsomloop.
Globaal kan je de bloedsomloop in twee stukken delen. De grote bloedsomloop en de kleine bloedsomloop. De kleine bloedsomloop vervoert zuurstofarm bloed van het hart naar de longen. in de capillairen in de longen wordt zuurstof in het bloed opgenomen en koolstofdioxide aan de longen afgegeven. Vanaf de longen stroom het zuurtsofrijke en koolstofdioxide arme bloed dan weer terug naar het hart. Via de linker boezem en de linker kamer wordt het zuurstofrijke bloed nu de grote bloedsomloop ingepompt. Via de grote bloedsomloop komt het bloed met zuurstof bij alle organen en weefsels terecht die zuurstof en voedsel nodig hebben voor de verbranding. Als het bloed het zuurstof heeft afgegeven aan de weefsels stroom het via de aderen en de onderste holle ader weer terug naar het hart. In het hart zijn het zuurstofarme bloed en het zuurstofrijke bloed strikt van elkaar gescheiden. We noemen de bloedsomloop van de mens een dubbele bloedsomloop omdat per omloop door het gehele lichaam het bloed twee keer door het hart heen komt.
Deze les gaat over het bloed, de bloedsomloop en de bloedvaten. Centraal in onze dubbele bloedsomloop ligt het hart. Het hart bestaat uit vier met kleppen van elkaar gescheiden ruimten. De bovenste twee kleine ruimtes heten de boezems. De onderste twee grote ruimtes noemen we de kamers. Hieronder zie je een afbeelding van het hart met de belangrijkste onderdelen en hun functies. Als je wilt zien hoe het hart er in het echt uitziet, bekijk dan onderstaande video van het snijpracticum hart. Als je meer wilt weten over de bouw van het hart en de werking van de hartkleppen kijk dan elders op biologielessen.nl De opnamen van het snijpracticum zijn gemaakt in 5 vwo.
Het hart pompt het bloed rond via de bloedvaten. Deze bloedvaten hebben allemaal logische namen. Als je de regels voor het naamgeven weet, is het naamgeven van de bloedvaten een koud kunstje. Hieronder de regels voor de namen van de bloedvaten:
- Alle bloedvaten waarin het bloed van het hart afstroomt noemen we slagaders.
- Alle bloedvaten die naar het hart toe stromen noemen we aders.
- De naam van het orgaan waar het bloed heen stroomt of van wegstroomt komt altijd voor in de naam van het bloedvat.
Daarbij is het handig te weten dat:
- Bijna alle slagaders bevatten veel zuurstof, veel voedsel en weinig koolstofdioxide.
- Bijna alle aders bevatten veel koolstofdioxide, weinig zuurstof en veel afvalstoffen.
Uitzondering op de laatste twee regels zijn de aderen en de slagaderen van de kleine bloedsomloop (zie onderstaande afbeelding). De longslagaders bevatten juist geen zuurstof, voedsel, maar veel koolstofdioxide. De longader bevat juist weer veel zuurstof en weinig koolstofdioxide. Als het zuurstofarme bloed van de longslagader met veel koolstofdioxide is aangekomen in de longen stroomt het door de allerdunste bloedvaten die het lichaam heeft. De haarvaten. In deze haarvaten in de longen vindt de gaswisseling plaats. Het bloed geeft dan het giftige koolstofdioxide af en neemt zuurstof op. Oefenen met de namen van de onderdelen van het hart en de bloedvaten kan je op bioplek.org.
Oefenen met de onderdelen van de bloedsomloop en de funcies van de bloedsomloop kun je op de website van biologiepagina.nl. Alle hierboven geleerde informatie komt terug in de onderstaande informatiefilmpjes van de Nederlandse hartstichting. Het eerste filmpje gaat over de bouw van het hart. Het tweede filmpje over het hart, de bloedvaten en de bloedstroom door het gehele lichaam. Ook staat er nog een mooie powerpoint presentatie over het bloed, de bloedsomloop en de bouw en functie van het hart.
De mooie hierboven getoonde filmpjes zijn gemaakt door de Nederlandse Hartstichting 